Leis an Dotair Pàdraig Mahaney, VMD
Am faca tu a-riamh cù geal air a bheil coltas gu bheil e a’ caoineadh fad na h-ùine, no cù geal le feusag dhorcha dhathte?Gu tric tha coltas gu bheil feusag pinc gu donn air na pooches seo.Faodaidh seo tachairt do phàirt sam bith de chorp do chù a tha e dèidheil air a bhith a’ reamhrachadh no a’ cagnadh, leithid am bian air casan do chù no am bian timcheall nan sùilean.Ged a tha e gun chron airson a’ mhòr-chuid, tha cuid de shuidheachaidhean meidigeach ann a dh’ fhaodadh cus staining adhbhrachadh ann am bian do chù.
“Tha e gu math cumanta gum bi canines le falt aotrom ag atharrachadh dath anns a’ bhian timcheall air a’ bheul no air an aghaidh."
Carson a tha dath eadar-dhealaichte air na raointean sin?
Ann an saliva agus deòir tha stuthan ris an canar porphyrins, a bhios a’ cumail bian aotrom pinc, dearg no donn.Tha porphyrins nan todhar organach, cùbhraidh a tha a’ dèanamh suas mòran de structaran cudromach sa bhodhaig.Tha am facal porphyrin a’ tighinn bhon fhacal Grèigeach πορφύρα (porphura), a tha ag eadar-theangachadh mar ‘purpaidh’.
Ged nach fhaca mi peata a-riamh le feusag purpaidh, casan no sgrìoban deòir, bidh an staining gu tric a’ tòiseachadh mar dhath dorcha pinc-purpaidh a bhios mean air mhean a’ fàs donn mar a thèid ùine air adhart agus barrachd porphyrins gan cur an sàs.
A bheil e àbhaisteach dha na raointean sin a dhol tro atharrachadh dath bho staining porphyrin?
Tha agus chan eil, oir tha àiteachan sònraichte ann a bhios an-còmhnaidh air an daingneachadh le làthaireachd porphyrins.Tha e gu math nàdarra gum bi an fheusag ag atharrachadh dath, leis gu bheil saliva a’ tighinn bhon bheul agus tha cuid dheth gu bhith a’ tighinn gu crìch air a’ bhilean agus a bheul.Bidh sùil a bhios ag obair gu h-àbhaisteach a’ toirt a-mach deòir gus am ball sùla a lubadh gus nach cùm na h-eyelids ris.Faodar a bhith an dùil ri beagan staining bho chinneasachadh deòir nàdarra, ach tha raon deòir follaiseach bho oir a-staigh no taobh a-muigh nan eyelids neo-àbhaisteach.
Chan eil an craiceann agus bian air na casan, na glùinean agus pàirtean eile den bhodhaig cuideachd nan àiteachan far am biodh deòir no seile a’ nochdadh gu nàdarrach.An do mhothaich thu do chù an-còmhnaidh a’ reamhrachadh san aon àite?Is dòcha gu bheil prìomh dhuilgheadas slàinte ag adhbhrachadh staining anns na raointean sin.
Dè na duilgheadasan slàinte bunaiteach a tha a’ cur ri staining porphyrin?
Tha, tha grunn dhuilgheadasan slàinte ann, cuid tlàth agus cuid eile dona, a dh’ fhaodadh cur ri cus cruinneachadh porphyrins air uachdar bodhaig.
Sàthadh beul:
- Galar periodontal- Tha ìrean nas àirde de bacteria nam beul aig peataichean le galar periodontal.Mar thoradh air an sin, thèid barrachd seile a thoirt a-mach gus feuchainn ri cuir às don lobhag bho bhith air a ghabhail a-steach tro na gomaichean a-steach don fhuil fhuil.Faodaidh galairean periodontal leithid abscesses fiacail cuideachd mothachadh air nausea a chruthachadh agus drooling adhbhrachadh.
- Neo-riaghailtean co-rèiteachaidh- Mura h-urrainn do pheata a bheul a dhùnadh gu ceart no ma tha craiceann neo-riatanach aige na bhilean, faodaidh seile a bheul fhàgail agus cruinneachadh air an fhalt timcheall beul do chù.
- Duilgheadas a 'cnagadh biadh- Faodaidh duilgheadasan le bhith a’ cagnadh biadh adhbhrachadh gum bi seile air a chuairteachadh gu mì-chothromach sa bheul agus a’ tuiteam sìos taobhan a’ bheul.Tha duilgheadasan cagnaidh mar as trice co-cheangailte ri galair periodontal, fiaclan briste, agus tumors beòil.
Stuthan sùla:
- Sèid- Faodaidh irioslachd àrainneachd bho alergidhean ràitheil no neo-ràitheil sèid adhbhrachadh anns na diofar structaran sùla agus leantainn gu cus cinneasachadh deòir.
- Neo-riaghailtean co-rèiteachaidh- Faodaidh sùilean a tha air an suidheachadh gu neo-àbhaisteach (cilia ectopic agus dististaisis), a bhith a’ roiligeadh a-steach de na h-eyelids (entropion), cnapan-starra duct deòir, agus suidheachaidhean eile adhbhrachadh gum bi falt bog no teann a’ lìnigeadh nan eyelids gus suathadh air ball-sùla agus cruthaich sèid agus sgaoileadh sùla a bharrachd.
- Galar- Tha comas aig bacteria, fungasan, dìosganaich agus bhìorasan an t-sùil a ghlacadh agus cus deòir a thoirt gu buil fhad ‘s a tha am bodhaig a’ feuchainn ri an toirt a-mach.
- Ailse- Faodaidh aillse a bheir buaidh air an t-sùil suidheachadh neo-àbhaisteach ball-sùla taobh a-staigh an t-socaid, leudachadh cruinne (buphthalmia), no atharrachaidhean eile a bheir buaidh air drèanadh àbhaisteach deòir bhon t-sùil.
- Trauma- Faodaidh dochann bho nì no sgrìobadh bho spòg peata cron a dhèanamh air uachdar na sùla (ulcer corneal) agus leantainn gu barrachd cinneasachadh deòir.
Stuthan craiceann / còta:
- Sèid- Faodaidh aileardsaidhean àrainneachdail is bìdh ràitheil agus neo-ràitheil toirt air peata a bhith a’ reamhrachadh no a’ cagnadh air na casan, na glùinean, no pàirtean eile den bhodhaig.Faodaidh sèid a bhith air adhbhrachadh cuideachd le nithean a tha freumhaichte sa chraiceann, joints goirt, bìdeagan flea, msaa.
- Galar- Faodaidh galar bactaraidh, fungas, no eadhon dìosganach a’ chraicinn ar peataichean a bhrosnachadh gus feuchainn ri fuasgladh fhaighinn air a’ chùis iad fhèin le bhith a’ reamhrachadh no a’ cagnadh.
Dè bu chòir dhut a dhèanamh ma bheir thu fa-near don Bhrùnach a 'bualadh air do chùFeusag, Sùilean no Pàirtean Corporra Eile?
Tha e nas fheàrr sgrùdadh a dhèanamh le lighiche-sprèidh coin a tha a’ nochdadh pàirtean bodhaig ro dhathte gus coimhead airson duilgheadasan slàinte a dh’ fhaodadh a bhith ann.Leis gu bheil uimhir de dh’ adhbharan ann airson staining porphyrin, feumar beachdachadh gu faiceallach air gach roghainn agus slàinte bodhaig iomlan a’ pheata nuair a thathar a’ dearbhadh an deuchainn agus an làimhseachadh breithneachaidh iomchaidh.
A’ feitheamh ri measadh agus comas an lighiche-sprèidh a’ chùis a làimhseachadh, is dòcha gum feumar peata air a bheil buaidh a bhith air a mheasadh le lighiche-sprèidh, leithid offthalmo-eòlaiche, dermatologist, fiaclair no eòlaiche leigheis a-staigh.
Ùine puist: Lùnastal-02-2022